Historia  

Rys historyczny

 Najstarsze ślady osadnictwa na terenie Radzanowa pochodzą z VII i VIII wieku (ceramika odnaleziona w grodzisku Kościelna Góra). Według badających go archeologów gród w Radzanowie należy do najstarszych w tej części Polski.

Najstarsza zachowana wzmianka o wsi pochodzi z 1391 roku. Już w 1403 roku proboszczowie Radzanowa i Błotnicy wydali zgodę na założenie parafii w Bukównie oddalonym od Radzanowa o 1 km. 

Od początku istnienia miejscowości do pierwszej połowy XVI wieku właścicielami wsi byli Radzanowscy, a następnie Andrzej Spoili Roniszowscy. 

W latach 1665 -90 właścicielem Radzanowa był jezuita, późniejszy sufragan warmiński - Bp Jan Kurdwanowski. 

W 1521 roku istniała już szkoła parafialna, a proboszczem był ks. Jan Wojciechowic. 

W 1645 roku wdowa po Kurdwanowskim ufundowała nowy kościół o 5 ołtarzach. 

W latach 1810 -1817 dziedzicem Radzanowa w parafii Radzanów w powiecie radomskim, obwodu radomskiego województwa sandomierskiego był Jan Badowski. 

W 1827 roku wieś Radzanów - liczy 23 domy i 191 mieszkańców. 

W 1873 roku powiat radomski liczył 22 gminy, wśród których była gmina Radzanów, obejmowała ona 15779 morgów (8834 ha) i liczyła 4340 mieszkańców. Pod względem liczby ludności ówczesna gmina Radzanów zajmowała wśród 22 gmin powiatu wysokie 3 miejsce po gminie Przytyk i Jedlińsk, a pod względem powierzchni 7 miejsce po gminach: Przytyk, Potworów, Wolanów, Błotnica, Skaryszew, Rogów. 

W Grotkach - wsi w gminie Radzanów zamieszkiwali przodkowie noblisty Henryka Sienkiewicza. Józef Paweł Ksawery Sienkiewicz w 1843 roku pojął za żonę Stefanię Cieciszowską - szlachciankę z Podlasia, spokrewnioną z rodziną Joachima Lelewela. Przez kilka lat po ślubie młodzi Sienkiewiczowie mieszkali w Grotkach. 5 maja 1846 roku przyszedł na świat Henryk Adam Aleksander Pius Sienkiewicz. W 1855 roku rodzina Sienkiewiczów opuściła ziemię radomską, zamieszkując w Wężyczynie k. Mińska Mazowieckiego. 

Tradycje oświatowe w gminie Radzanów sięgają XVI -XVII wieku. Były tam wówczas szkoły parafialne w Bukównie i Radzanowie. W 1864 roku założona została pierwsza szkoła w Ratoszynie (gmina Radzanów) przez ówczesnego dziedzica wsi Tadeusza Kicińskiego. Szkoła funkcjonowała kilka lat, zamknięta około 1870 roku, prawdopodobnie przez carski rząd za "anty -rusyfikację" (naukę w języku polskim). 

29 maja 1863 roku w lesie radzanowskim doszło do bitwy powstańców pod dowództwem płk D. F. Czachowskiego z Kozakami. Polaków było około 440 zaś żołnierzy rosyjskich 2000. Bitwa toczyła się na przestrzeni kilkunastu kilometrów na wschód od Radzanowa. Straty powstańców wynosiły 20 poległych, a Kozaków 80. W 1915 roku przechodziła przez gminę Radzanów linia frontu austriacko rosyjskiego.

1 września 1916 roku rozpoczęła funkcjonowanie Szkoła Powszechna w Ratoszynie. Początkowo szkoła była jednoklasowa, a po pełnym odzyskaniu niepodległości (1920 rok) miała już cztery klasy. 

W roku 1924/25 w Szkole Powszechnej w Ratoszynie uczyło się około 80 dzieci. Od 1920 roku funkcjonowała również czteroklasowa szkoła w Rogolinie ( oddalonym od Radzanowa o 1 km). 

W okresie międzywojennym nauka odbywała się w mieszkaniach prywatnych. Szkoła siedmioklasowa została utworzona dopiero po II wojnie światowej. Według kronik szkolnych efekty funkcjonowania niektórych szkół były wysokie. 
W okresie międzywojennym dawne gubernie radomska, kielecka i częściowo piotrkowska znalazły się prawie w całości w województwie kieleckim. Podział na powiaty został utrzymany, a władza powiatowa otrzymała nazwę starostwa. Po II wojnie światowej
w administracji ogólnej utworzone zostały Urzędy Wojewódzkie a w II instancji Starostwa Powiatowe.

Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 12 listopada 1955 roku utworzony został między innymi powiat białobrzeski. W skład nowoutworzonego powiatu białobrzeskiego weszły 
z powiatu radomskiego: miasto Wyśmierzyce, oraz gromady Białobrzegi, Wyśmierzyce, Bobrek, Długie, Grotki, Młodynie, Pierzchnia, Radzanów, Stromiec, Podlesie, Sucha, Szczyty, Witaszyn, natomiast z powiatu grójeckiego gromady: Broniszew, Pnie, Promna, Przybyszew i Rykały.

Z dniem 1 stycznia 1973 roku zlikwidowane zostały gromady, a w ich miejsce utworzone zostały gminy. Gmina Radzanów jako jedna z 63 weszła w skład utworzonego w 1975 roku województwa radomskiego. 

Według Narodowego Spisu Powszechnego z 1970 roku Radzanów liczył 495 mieszkańców - 243 mężczyzn i 252 kobiety . Z pracy utrzymywało się 99% - 490 osób, natomiast 5 osób posiadało niezarobkowe źródło utrzymania.

Pracujących i utrzymywanych przez nich w rolnictwie było 370 osób, zaś poza rolnictwem 120 osób. Czynnych zawodowo było 288 osób - stanowili oni 58,2% ogólnej liczby mieszkańców. 

Z liczby tej 223 osoby wykonywało pracę w rolnictwie, a 65 osób pracowało w działach poza rolniczych. 

Wieś Radzanów była siedzibą: Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej, następnie Urzędu Gminy (od 1973 roku), Urzędu Stanu Cywilnego, posterunku Milicji Obywatelskiej, Spółdzielni Oszczędnościowo - Pożyczkowej, Gminnej Spółdzielni "Samopomoc Chłopska", Kółka Rolniczego i Koła Gospodyń Wiejskich, Ochotniczej Straży Pożarnej.